Nhân giống dừa bằng phương pháp nuôi cấy mô từ đỉnh sinh trưởng – Hướng đi bền vững cho ngành dừa Việt Nam #129
Reference in New Issue
Block a user
No description provided.
Delete Branch "%!s()"
Deleting a branch is permanent. Although the deleted branch may continue to exist for a short time before it actually gets removed, it CANNOT be undone in most cases. Continue?
Nhân giống dừa bằng phương pháp nuôi cấy mô từ đỉnh sinh trưởng – Hướng đi bền vững cho ngành dừa Việt Nam
Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, sâu bệnh ngày càng phức tạp và yêu cầu cao về chất lượng nông sản, việc chủ động nguồn giống sạch bệnh, đồng đều và năng suất cao trở thành yếu tố then chốt. Đối với cây dừa – một trong những cây trồng chủ lực của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là tỉnh Bến Tre – ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô từ đỉnh sinh trưởng đang mở ra hướng đi mới đầy triển vọng.
Nhờ sự hỗ trợ về chuyên môn và chuyển giao kỹ thuật của các nhà khoa học đến từ Đại học Quốc tế – Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm Giống và Hoa kiểng tỉnh Bến Tre đã bước đầu nhân giống dừa thành công bằng phương pháp nuôi cấy mô, tạo tiền đề quan trọng cho việc sản xuất giống dừa chất lượng cao trong tương lai.
Hạn chế của các phương pháp nhân giống dừa truyền thống
Hiện nay, việc tuyển chọn và nhân giống dừa chủ yếu dựa trên hai phương pháp chính:
Thứ nhất, phương pháp lai tạo giữa các giống dừa nhằm chọn ra giống mới có ưu thế vượt trội. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi thời gian nghiên cứu rất dài, khó kiểm soát chính xác các đặc tính mong muốn và tiềm ẩn nhiều rủi ro trong quá trình đánh giá ưu thế lai.
Thứ hai, phương pháp tuyển chọn cây dừa mẹ trong quần thể tự nhiên để lấy trái làm giống. Đây là cách phổ biến nhất hiện nay, song lại tồn tại nhược điểm lớn. Do cây dừa là loài thụ phấn chéo, nên cây con được ươm từ trái dừa mẹ không giữ được đầy đủ đặc tính tốt của cây mẹ. Trên thực tế, tỷ lệ cây con mang đặc điểm mong muốn như nhiều trái, cơm dày, trái to… thường rất thấp.
Hệ quả là người trồng dừa phải đối mặt với:
Vườn dừa sinh trưởng không đồng đều
Năng suất và chất lượng trái không ổn định
Thời gian chờ đợi lâu (4–5 năm mới cho trái)
Rủi ro kinh tế lớn nếu cây không đạt yêu cầu
Nuôi cấy mô từ đỉnh sinh trưởng – Giải pháp đột phá cho cây dừa
Trước những hạn chế trên, nhân giống vô tính bằng công nghệ nuôi cấy mô từ đỉnh sinh trưởng được xem là giải pháp tối ưu. Đỉnh sinh trưởng là phần mô non, mang tính di truyền ổn định và ít bị nhiễm bệnh, đặc biệt thích hợp cho quá trình nuôi cấy trong điều kiện vô trùng.
https://vigen.vn/wp-content/uploads/2025/10/cay-chuoi-cay-mo-tai-vigen_11zon.webp
Với phương pháp này:
Cây con được tạo ra giữ nguyên 100% đặc tính di truyền của cây mẹ
Cây giống đồng đều về sinh trưởng, năng suất và chất lượng trái
Hạn chế tối đa nguy cơ lây lan sâu bệnh
Phù hợp với yêu cầu chọn lọc giống thích ứng biến đổi khí hậu
Đây cũng là xu hướng được nhiều quốc gia trồng dừa trên thế giới quan tâm và đầu tư nghiên cứu nhằm nâng cao giá trị chuỗi sản xuất dừa.
Ý nghĩa thực tiễn đối với người trồng dừa
Chia sẻ từ thực tế sản xuất, ông Trần Văn Hiệp (xã Châu Bình, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre) cho biết: trước đây, dù đã lựa chọn những cây dừa mẹ có nhiều trái, cơm dày, nhưng khi trồng bằng giống truyền thống, chỉ khoảng 30% cây con đạt chất lượng như mong muốn. Phần lớn cây còn lại cho năng suất thấp, buộc phải chặt bỏ và trồng lại, gây tổn thất lớn về thời gian và chi phí.
Trong khi đó, cây dừa giống nuôi cấy mô giúp người trồng:
Gần như loại bỏ rủi ro trồng lại
Rút ngắn thời gian hoàn vốn
Chủ động xây dựng vùng nguyên liệu dừa chất lượng cao
Đáp ứng tốt nhu cầu chế biến sâu và xuất khẩu
Việc quản lý sâu bệnh trong vườn dừa đồng đều cũng trở nên hiệu quả hơn, nhất là khi áp dụng các giải pháp phòng trừ đúng kỹ thuật. Người trồng có thể tham khảo thêm các kiến thức chuyên sâu tại:
👉 https://vigen.vn/huong-dan-chon-thuoc-tri-benh-cho-cay-sau-rieng-dung-cach/
Hướng phát triển bền vững cho ngành dừa
Thành công bước đầu trong nhân giống dừa bằng nuôi cấy mô từ đỉnh sinh trưởng là cột mốc quan trọng đối với ngành dừa Việt Nam. Tuy nhiên, để công nghệ này được ứng dụng rộng rãi, các cơ quan chức năng và đơn vị nghiên cứu cần tiếp tục:
Hoàn thiện quy trình kỹ thuật chuẩn
Giảm chi phí sản xuất cây giống
Đẩy mạnh chuyển giao công nghệ cho địa phương
Kết hợp với các mô hình canh tác bền vững
Việc ứng dụng đồng bộ công nghệ sinh học trong sản xuất giống, cùng với các giải pháp kỹ thuật canh tác hiện đại, sẽ góp phần nâng cao giá trị cây dừa, ổn định sinh kế cho người nông dân và tăng sức cạnh tranh cho nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Các thông tin, giải pháp công nghệ và kiến thức nông nghiệp chuyên sâu có thể tham khảo thêm tại:
👉 https://vigen.vn/